Bộ Tài chính tố ‘không tiếp thu ý kiến’, Bộ Công Thương hoả tốc phản bác
Ngày 20/4, Bộ Công Thương vừa có văn bản hỏa tốc gửi Thủ tướng Chính phủ “phản bác” lại những ý kiến của Bộ Tài chính cho rằng Bộ Công Thương “không tiếp thu ý kiến” và “chưa nghiêm túc”.
Văn bản báo cáo Thủ tướng Chính phủ của Bộ Công Thương gửi đi đúng ngày Bộ Tài chính có công văn đề nghị Bộ trưởng Bộ Công an chỉ đạo các đơn vị chức năng điều tra việc xuất khẩu gạo. Cũng trong ngày 20/4, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Thanh tra Chính phủ vào cuộc làm rõ các nghi vấn.
Tại báo cáo này, Bộ Công Thương phản biện lại ý kiến Bộ Tài chính cho rằng: “Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo thành lập Đoàn kiểm tra liên ngành để làm việc với các địa phương và các doanh nghiệp xuất khẩu gạo nhưng thực tế Bộ Công Thương chỉ thực hiện một cuộc họp 1/2 ngày nên chưa thể đánh giá được tổng thể nguồn cung và tình hình xuất khẩu gạo. Như vậy là “chưa nghiêm túc”.
Dẫn chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ ngày 25/3 giao báo cáo trước 28/3, Bộ Công Thương cho biết: Bộ trưởng Bộ Công Thương đã ban hành Quyết định số 987/QĐ-BCT thành lập Đoàn kiểm tra liên ngành để làm việc với các địa phương và các doanh nghiệp xuất khẩu gạo chủ chốt.
Theo Bộ Công Thương với thời hạn 3 ngày kể từ ngày 25/3/2020 và trong điều kiện dịch bệnh đang diễn biến hết sức phức tạp, việc tổ chức làm việc với từng tỉnh, từng doanh nghiệp chủ chốt để nắm tình hình là không khả thi.
Vì vậy, Bộ Công Thương đã mời các bộ, ngành có liên quan, đại diện UBND TPHCM, UBND các tỉnh, thành phố thuộc khu vực đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL), Hiệp hội Lương thực Việt Nam và 20 thương nhân có kim ngạch xuất khẩu lớn nhất tham dự buổi làm việc với đoàn kiểm tra vào ngày 26.3.2020 tại TPHCM.
Tại buổi làm việc, từng tỉnh, thành phố, doanh nghiệp và thành viên đoàn kiểm tra đều đã phát biểu, báo cáo về tình hình sản xuất, nguồn cung thóc gạo, tình hình xuất khẩu và tình hình ký kết hợp đồng xuất khẩu theo yêu cầu của đoàn kiểm tra.
Kết quả cho thấy, số liệu về cơ bản khớp với các đánh giá trước đó của Bộ Công Thương, Bộ NNPTNT về sản xuất, cung cầu và xuất khẩu gạo, kể cả các dự báo về tiến độ xuất khẩu tới cuối tháng 5/2020.
Trên cơ sở tổng hợp ý kiến và số liệu báo cáo bằng văn bản của các bên, sau khi xin ý kiến của các thành viên đoàn kiểm tra, ngày 28/3, với tư cách là bộ chủ trì đoàn kiểm tra liên ngành, Bộ Công Thương đã có văn bản số 2237/BCT-XNK báo cáo Thủ tướng Chính phủ về kết quả rà soát, đánh giá và kiến nghị phương án điều hành xuất khẩu gạo.
Bộ Công Thương cũng giải thích lý do không tiếp thu ý kiến của Bộ Tài chính.
Theo Bộ Công Thương, trước đó đã 2 lần Bộ Công Thương giải trình về lý do không thể tiếp thu ý kiến của Bộ Tài chính.
Bộ Công Thương cho rằng: Cấm xuất khẩu gạo để buộc người dân, doanh nghiệp phải bán gạo cho dự trữ quốc gia là việc không nên làm, nhất là trong bối cảnh người dân, doanh nghiệp đang phải chịu rất nhiều tác động tiêu cực do dịch bệnh COVID-19 gây ra.
Cách giải quyết phù hợp nhất, được người dân và doanh nghiệp đồng tình ủng hộ là tiếp tục cho xuất khẩu gạo, bao gồm cả gạo tẻ, nhưng có sự kiểm soát chặt chẽ, minh bạch về số lượng để bảo đảm an ninh lương thực trong bối cảnh dịch bệnh, hạn hán và xâm nhập mặn.
Bộ Công Thương đánh giá: Đề xuất dừng xuất khẩu trên cơ sở phân biệt gạo tẻ và các loại gạo khác có thể sẽ dẫn đến rủi ro và là mảnh đất màu mỡ cho lợi ích nhóm và tham nhũng phát triển bởi bằng mắt thường, rất khó phân biệt giữa gạo tẻ (loại cấm xuất khẩu) và gạo thơm (loại được phép xuất khẩu).
Theo đó, để giảm thiểu rủi ro, cơ quan Hải quan sẽ buộc phải kiểm tra và trưng cầu giám định chủng loại gạo cho từng lô gạo xuất khẩu. Chi phí tăng thêm về thời gian và tiền bạc là rất lớn và bất hợp lý…trong bối cảnh người dân và doanh nghiệp đã đồng tình hạn chế xuất khẩu gạo để chung tay cùng Chính phủ bảo đảm an ninh lương thực.
Lương Bằng/ VNN
