Bằng mọi giá đẩy lùi dịch bệnh, phục hồi kinh tế

Sau đợt bùng phát thứ 4 của đại dịch Covid-19 đã tàn phá rất nặng nề cả về sức khỏe người dân và nền kinh tế cả nước. Với quyết tâm bằng mọi giá, năm 2022 phải đẩy lùi được dịch bệnh, đặt sức khỏe người dân lên hàng đầu, tăng trưởng GDP 6-6,5%.

Chia sẻ với mất mát của người dân

Sáng qua 20.10, kỳ họp thứ 2, Quốc hội (QH) khóa XV khai mạc theo hình thức trực tuyến, kết nối từ điểm cầu Nhà Quốc hội (Hà Nội) tới 62 điểm cầu tại các tỉnh, TP trên cả nước.

Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng cùng nhiều lãnh đạo Đảng, Nhà nước dự lễ khai mạc kỳ họp được tổ chức tại Hội trường Diên Hồng, Nhà Quốc hội.

Kỳ họp lần này được Chủ tịch QH Vương Đình Huệ đánh giá có rất nhiều khó khăn, thách thức. Dịch Covid-19 diễn biến nhanh, phức tạp, đặc biệt đợt dịch thứ 4 gây ra nhiều thiệt hại về người và tài sản. Phát biểu khai mạc trước đồng bào, cử tri cả nước, ông Vương Đình Huệ thay mặt QH chia sẻ sâu sắc với những tổn thất, mất mát nặng nề về người và tài sản mà nhân dân ta đã phải gánh chịu trong đại dịch.

Về kết quả điều hành kinh tế – xã hội (KT-XH) năm nay, Chủ tịch QH cho biết kinh tế quý 3 tăng trưởng âm 6,17% so với cùng kỳ, làm cho tăng trưởng kinh tế 9 tháng năm 2021 chỉ đạt 1,42%, là mức thấp nhất từ năm 2000 đến nay; dự báo cả năm chỉ đạt khoảng 2,5 – 3%, thấp xa so với mục tiêu QH đã đề ra (khoảng 6%). Việc làm, đời sống người lao động bị ảnh hưởng rất nặng nề; công tác an sinh xã hội có lúc có nơi còn bất cập, cùng với việc giãn cách kéo dài đã làm nảy sinh nhiều vấn đề phức tạp về tâm lý, tâm trạng xã hội, an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội.

Tuy một số chỉ tiêu kinh tế không đạt so với kế hoạch đề ra, nhưng QH đánh giá kinh tế vĩ mô vẫn duy trì ổn định; nông nghiệp tăng trưởng khá và vẫn là trụ đỡ của nền kinh tế và ổn định xã hội; xuất khẩu hàng hóa tăng cao so với cùng kỳ, lạm phát được kiểm soát, thu ngân sách và các cân đối lớn của nền kinh tế cơ bản được đảm bảo; an sinh, phúc lợi xã hội được chú trọng; quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội được giữ vững. “QH biểu dương, đánh giá cao sự cố gắng, chỉ đạo, điều hành quyết liệt của Chính phủ; trân trọng cảm ơn những nỗ lực, đóng góp to lớn, những nghĩa cử cao đẹp của đồng bào, cán bộ, chiến sĩ và cộng đồng doanh nghiệp; cảm ơn sự ủng hộ, giúp đỡ có hiệu quả của đồng bào ta ở nước ngoài và bạn bè quốc tế trong phòng, chống đại dịch Covid-19…”, Chủ tịch QH nhấn mạnh.

Theo Chủ tịch QH, thời gian qua, Ủy ban Thường vụ QH đã kịp thời ban hành nhiều nghị quyết rất quan trọng, cho phép Chính phủ quy định và tổ chức thực hiện nhiều nội dung khác với quy định của luật hiện hành để đáp ứng yêu cầu cấp bách về phòng, chống dịch và nhiều chính sách quan trọng, thiết thực để huy động nguồn lực, hỗ trợ cho người lao động và người sử dụng lao động bị ảnh hưởng bởi đại dịch với tổng số tiền lên đến gần 100.000 tỉ đồng.

Thách thức lớn, nhiệm vụ nặng nề

Báo cáo trước QH về tình hình KT-XH, Thủ tướng Phạm Minh Chính thẳng thắn đánh giá năm nay dự kiến có 4/12 chỉ tiêu chủ yếu chưa đạt mục tiêu đề ra. Kinh tế vĩ mô còn tiềm ẩn rủi ro; sức ép lạm phát tăng; xuất khẩu giảm tốc, tiếp tục xu hướng nhập siêu… Tuy nhiên theo Thủ tướng, trong khó khăn, chúng ta đã nỗ lực hết sức mình, đặc biệt công tác chống dịch Covid-19, dù điều kiện nguồn lực, năng lực hệ thống y tế còn nhiều hạn chế, bất cập. Kết quả như T.Ư đã đánh giá: “Các chủ trương, chính sách, biện pháp được triển khai trong thời gian qua là đúng đắn, kịp thời và chỉ đạo, tổ chức thực hiện khẩn trương, quyết liệt, đạt được những kết quả quan trọng. Đến nay dịch bệnh cơ bản được kiểm soát trên phạm vi toàn quốc và đang thực hiện lộ trình thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch bệnh tại nhiều địa phương”.

Thủ tướng nhấn mạnh trong những thời điểm khó khăn nhất của dịch bệnh, tinh thần đại đoàn kết toàn dân tộc được phát huy mạnh mẽ, đã xuất hiện rất nhiều tấm gương, nghĩa cử cao đẹp, lay động lòng người. Hàng chục nghìn y, bác sĩ, nhân viên y tế, những “chiến sĩ áo trắng” và hàng trăm nghìn cán bộ, chiến sĩ quân đội, công an bất chấp hiểm nguy, “chiến đấu” quên mình vì sức khỏe, tính mạng của người dân.

Về nhiệm vụ từ nay đến cuối năm và kế hoạch năm tới, Thủ tướng cho biết Chính phủ sẽ tập trung nỗ lực cao nhất cho phòng, chống dịch Covid-19; quyết liệt hành động với mục tiêu xuyên suốt là bảo vệ sức khỏe, tính mạng của nhân dân là trên hết, trước hết. Bên cạnh đó, thúc đẩy viện trợ, nhập khẩu vắc xin, nghiên cứu chuyển giao công nghệ và sản xuất trong nước, đẩy nhanh tiến độ bao phủ tiêm vắc xin… Cùng với đó, Chính phủ tập trung tận dụng tốt cơ hội để thúc đẩy phục hồi và phát triển kinh tế…

Chống dịch vẫn còn sợ trách nhiệm

Báo cáo thẩm tra về tình hình KT-XH, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế (UBKT) Vũ Hồng Thanh cho hay về tình hình phòng chống dịch Covid-19, chủ trương trong thời gian qua là đúng đắn, các biện pháp được triển khai toàn diện và kịp thời, đạt được những kết quả quan trọng. Đến nay dịch bệnh cơ bản được kiểm soát trên phạm vi toàn quốc… Một số điểm sáng, nổi bật trong điều hành kinh tế vĩ mô năm 2021 như: dự kiến 8/12 chỉ tiêu đạt mục tiêu kế hoạch đề ra; kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát được kiểm soát ở mức thấp…

Thu ngân sách trung ương hụt 29.000 tỉ đồng

Báo cáo đánh giá tình hình thực hiện ngân sách nhà nước (NSNN) năm 2021, dự toán NSNN, phương án phân bổ ngân sách T.Ư năm 2022 và kế hoạch tài chính 3 năm 2022 – 2024, Ủy ban Tài chính – Ngân sách đánh giá tổng số thu cân đối NSNN ước vượt dự toán, tuy nhiên nhiều khoản thu quan trọng không đạt hoặc vượt thấp so với dự toán. Nếu loại trừ các khoản tăng thu từ đất, tài nguyên thì số thu nội địa không đạt dự toán; cơ cấu thu chưa vững chắc. Thu ngân sách T.Ư hụt khá lớn (khoảng 28.000 – 29.000 tỉ đồng) đã ảnh hưởng rất lớn đến việc triển khai nhiệm vụ của ngân sách T.Ư. Đặc biệt, thu từ bán vốn nhà nước tại doanh nghiệp T.Ư đạt 2,5% dự toán. Ủy ban Tài chính – Ngân sách đề nghị Chính phủ báo cáo rõ nguyên nhân chủ quan để có giải pháp khắc phục trong các năm tiếp theo. Đối với chi cho công tác phòng, chống dịch Covid-19, tính từ thời điểm dịch bùng phát đến nay, tổng số kinh phí đã cấp là 30.850 tỉ đồng. Về mua, tiếp nhận và nhu cầu vắc xin, cần báo cáo cụ thể về số vắc xin được hỗ trợ, viện trợ; dự kiến nhu cầu trong trường hợp dịch kéo dài; công khai việc sử dụng Quỹ vắc xin; đẩy nhanh tiến độ nghiên cứu, sản xuất vắc xin trong nước.

Tiêu Phong

Tuy nhiên, UBKT cho rằng chiến lược ứng phó dịch bệnh gắn với hỗ trợ, thúc đẩy phục hồi và phát triển kinh tế ở cấp độ quốc gia và địa phương còn hạn chế; chưa chuẩn bị đầy đủ năng lực cho kịch bản dịch bùng phát nhanh, quy mô lớn. Việc tiếp cận chính sách còn khó khăn, tỷ lệ giải ngân một số gói hỗ trợ đạt thấp, chưa kịp thời với một số đối tượng. “Công tác phòng, chống dịch vẫn còn tình trạng lơ là, chủ quan, sợ chịu trách nhiệm ở một số nơi; việc áp dụng các biện pháp cách ly, phong tỏa, hạn chế di chuyển, công tác phối hợp tại một số địa phương còn lúng túng, cứng nhắc, thiếu tính đồng bộ. Thông tin, truyền thông đôi lúc còn chưa kịp thời, thông suốt. Tỷ lệ tiêm vắc xin đã tăng khá nhanh nhưng còn thấp so với thế giới”, UBKT nhận định.

Về kế hoạch phát triển KT-XH năm 2022, UBKT cơ bản thống nhất với báo cáo của Chính phủ. Đối với các chỉ tiêu chủ yếu, bên cạnh đặt mục tiêu cao để phấn đấu, cần cân nhắc tính khả thi khi thực hiện (chỉ tiêu GDP tăng 6 – 6,5%), UBKT đề nghị giải trình rõ ràng, thuyết phục hơn về tỷ lệ bội chi, cân đối xuất, nhập khẩu… Tiếp tục quán triệt và thực hiện nghiêm mục tiêu xuyên suốt là bảo vệ sức khỏe của nhân dân, duy trì hoạt động KT-XH bình thường ở mức độ tối đa. Bên cạnh đó, triển khai hiệu quả Chiến lược tổng thể về phòng, chống dịch Covid-19 trong tình hình mới; đẩy nhanh tỷ lệ tiêm vắc xin, sớm đạt miễn dịch cộng đồng; phát triển, nâng cao năng lực hệ thống y tế…

Quỳnh Chi