Bà Pelosi: Hạ viện Mỹ soạn điều khoản luận tội Donald Trump vì lạm dụng quyền lực
Các thành viên Đảng Dân chủ tại Quốc hội hôm thứ Tư bắt đầu các thủ tục tố tụng dự kiến sẽ kết thúc với những cáo buộc luận tội chống TT Donald Trump, một ngày sau khi các dân biểu Dân chủ tố cáo ông Trump lạm dụng chức vụ Tổng thống để bảo đảm được tái cử trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2020.
Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi vừa ra tuyên bố rằng Hạ viện sẽ bắt đầu soạn thảo điều khoản luận tội Tổng thống Donald Trump.
“Nền dân chủ chúng ta là vấn đề ở đây, tổng thống buộc chúng tôi phải hành động,” bà Pelosi nói.
Phát biểu ở họp báo hôm thứ Năm, bà Pelosi nói: “Tổng thống đã lạm dụng quyền lực cho lợi ích chính trị riêng gây hại cho an ninh quốc gia.”
Trong hai tuần tới, Hạ viện Mỹ nhiều khả năng sẽ bỏ phiếu về các điều khoản luận tội. Nếu đa số Hạ viện thông qua, tổng thống Donald Trump sẽ chính thức đối mặt với việc luận tội. Khi đó, sẽ có phiên tòa diễn ra ở Thượng viện để quyết định có phế truất ông Trump hay không.
Nhưng đảng Cộng hòa đang kiểm soát Thượng viện, và cần có hai phần ba đa số phiếu tại đây thì mới có thể phế truất tổng thống.
Báo cáo điều tra luận tội Trump-Ukraine được Ủy ban Thường trực về Tình báo của Hạ viện công bố hôm thứ Ba. Báo cáo cho hay cuộc điều tra “bóc trần các nỗ lực kéo dài hàng tháng trời của Tổng thống Trump nhằm sử dụng quyền lực của mình để kêu gọi sự can thiệp nước ngoài có lợi cho ông trong cuộc bầu cử 2020.”
“Mưu đồ của Tổng thống Trump đã làm sụp đổ chính sách đối ngoại của Mỹ đối với Ukraine và làm suy yếu an ninh quốc gia trong nỗ lực thúc đẩy hai cuộc điều tra có động cơ chính trị nhằm giúp cho chiến dịch tái tranh cử của ông ta,” báo cáo viết.
“Tổng thống Trump yêu cầu Tổng thống Ukraine mới đắc cử, ông Volodymyr Zelensky, công khai tuyên bố điều tra một đối thủ chính trị mà ông Trump có vẻ e ngại nhất, cựu phó Tổng thống Mỹ, và tung ra một thuyết âm mưu rằng Ukraine, chứ không phải Nga, đã can thiệp vào cuộc bầu cử Mỹ năm 2016.
Các chứng cứ về việc làm sai trái này hiện nhiều một cách choáng ngợp “và các chứng cứ rằng ông ta cản trở Quốc hội cũng vậy”, báo cáo cho hay.
Bốn giáo sư Luật ra điều trần gồm có: Noah Feldman, Giáo sư Luật, Đại học Harvard; Pamela Karlan, Giáo Sư Luật Trường ĐH Stanford; Michael Gerhardt, Giáo sư Trường Luật Bắc Carolina; và Jonathan Turley, Giáo sư luật tại Trường Luật Đại học George Washington.
Trump bị cáo buộc gì?
Đảng Dân chủ nói ông Trump đã ra giá hai lần với Ukraine – 400 triệu đô la viện trợ quân sự vốn đã được Quốc hội Mỹ phê chuẩn, và một cuộc gặp gỡ tại Nhà Trắng với ông Zelensky – để đạt được các cuộc điều tra. Họ cho rằng áp lực chính trị này, đặt lên một đồng minh dễ bị tổn thương của Mỹ, là lạm dụng quyền lực.
Cuộc điều tra đầu tiên mà ông Trump muốn Ukraine thực hiện là nhắm vào ông Biden, đối thủ chính của ông, và con trai ông Biden là Hunter. Ông Hunder từng làm trong ban quản trị một công ty năng lượng của Ukraine khi ông Joe Biden đang làm Phó Tổng thống Mỹ.
Điều thứ hai mà ông Trump yêu cầu là Ukraine phải cố đưa ra một thuyết âm mưu rằng Ukraine, chứ không phải Nga, đã can thiệp vào cuộc bầu cử Mỹ. Thuyết âm mưu này được công bố rộng rãi, và các cơ qan tình báo Mỹ nhất trí cho rằng Moscow đứng sau các vụ tấn công hệ thống email của đảng Dân chủ năm 2016.
Tổng thống Trump phủ nhận các cáo buộc đó, ông tuyên bố không hề phạm bất cứ hành vi sai trái nào, và miêu tả cuộc điều tra của quốc hội là một cuộc “săn phù thủy”.
Làm sao để phế truất một tổng thống Mỹ? Liệu ông Trump có dễ dàng bị luận tội và phế truất không?
Hiến pháp Mỹ quy định rõ ràng về điều kiện và quy trình luận tội tổng thống, điều từng có tiền lệ trong lịch sử. Tuy nhiên, việc luận tội ông Trump vẫn là một dấu hỏi lớn.
Giáo sư luật Michael Gerhardt tại Đại học North Carolina nói: “Việc xác định hành động cũng như vấn đề thực sự của ông Trump là điều rất khó… Chúng ta không thể dựa vào những lời cáo buộc mang tính chính trị để luận tội ông ấy”.
Lịch sử Mỹ từng chứng kiến hai tổng thống bị luận tội ở Hạ viện và đứng trước nguy cơ bị phế truất.
Năm 1868, chỉ 11 ngày sau khi cựu Tổng thống Andrew Johnson sa thải Bộ trưởng Chiến tranh Edwin Stanton, ông trở thành tổng thống Mỹ đầu tiên bị Hạ viện luận tội và phải tham dự phiên tòa Thượng viện.
Gần đây nhất, năm 1998, cựu Tổng thống Bill Clinton cũng bị luận tội do những bê bối ở Nhà Trắng.
Luận tội được thực hiện như thế nào?
• Luận tội là phần đầu tiên – đưa ra các cáo buộc – của một quá trình chính trị gồm hai giai đoạn để Quốc hội có thể bãi nhiệm một tổng thống
• Nếu Hạ viện bỏ phiếu thông qua việc luận tội, Thượng viện buộc phải tổ chức một phiên tòa
• Một cuộc bỏ phiếu tại Thượng viện đòi hỏi phải chiếm đa số hai phần ba để kết án tổng thống – được tiên đoán là không thể xảy ra trong trường hợp này, do đảng của ông Trump đang kiểm soát Thượng viện.
• Chỉ có hai tổng thống Hoa Kỳ trong lịch sử – Bill Clinton và Andrew Johnson – từng bị luận tội nhưng không bị kết án và không bị bãi nhiệm
• Tổng thống Nixon từ chức trước khi ông có thể bị luận tội
Nam Phong
