Ăn tươi nuốt sống rồi mượn danh “văn hóa ẩm thực” để câu view?
Bắt cá ở dưới ao rồi ăn sống ngay trên bờ, ăn nội tạng động vật ngay khi vừa giết mổ xong…, những video có tiêu đề lẫn nội dung gây sốc như thế đang xuất hiện ngày càng nhiều trên YouTube.
Bằng việc “gắn mác” là món ăn đặc sản, nhiều kênh YouTube đã sản xuất những video ăn động vật sống như cá, dê… thu hút lượt xem cao ngất ngưởng.
Thế nhưng, có không ít ý kiến cho rằng liệu đây thực sự là văn hóa bản địa hay chiêu trò câu view bẩn của một số thanh niên thiếu hiểu biết?
Trên kênh Sa Pa TV có video “Hết hồn với món cá nhảy to bằng bắp chân” ghi lại hình ảnh các thanh niên bắt cá dưới ao và làm món cá nhảy để ăn sống. Trong đó có con cá to bằng một bàn tay, có cả con to như bắp chân khiến nhiều người… buồn nôn.
Suốt trong các video, người quay liên tục kêu gọi “anh em nếu thấy thích, thấy hay thì chia sẻ mạnh vào nhé”. Chỉ cần tìm kiếm từ khóa “ăn sống”, ngay lập tức có hàng tá các video với đủ tiêu đề gây sốc để thu hút sự quan tâm, tò mò.
Chia sẻ ẩm thực hay trục lợi câu view?
Anh Hoàng Hải, chủ kênh YouTube trên, giới thiệu rằng các video này được làm để chứng minh rằng những món ăn đó không đáng sợ như nhiều người nghĩ.
Khi truy cập vào các kênh của anh Hải, dễ dàng nhận thấy những video có tiêu đề nhắc tới hai chữ “ăn sống” có mức view cao hơn hẳn các video khác. Ví dụ video “Ăn thịt dê sống nguyên con” đạt hơn 1.6 triệu, “Món pịa bò sống mổ ra là ăn luôn cho nóng” đạt hơn 1.3 triệu.
Trên danh nghĩa chia sẻ văn hóa ẩm thực, phần lớn các video trên kênh này là trải nghiệm các món ăn từ thịt động vật hoang dã. Hàng loạt kênh như Ẩm thực Tam Mao, Đời sống Tây Bắc, Sa Pa TV… cũng có video ghi lại quá trình ăn đồ sống tương tự và luôn đạt được lượt xem cao.
Tài khoản A.K. phản hồi dưới video về món cá nhảy: “Tôi là người Thái ở Sơn La. Tôi xin khẳng định người dân tộc tôi và cả những cộng đồng người dân tộc khác trên vùng Tây Bắc không hề có cái kiểu ăn uống nguyên thủy này.
Chúng tôi có ăn gỏi cá sống nhưng không ăn cả con to và kiểu dã man như thế. Tôi kêu gọi cộng đồng lên án một số người mạo danh văn hóa người Tây Bắc để bôi xấu hình ảnh văn hóa ẩm thực và con người chúng tôi”.
Cẩn xử phạt mạnh tay
Bên cạnh một số kênh thực hiện đúng với mong muốn quảng bá văn hóa bản địa là không ít kênh làm video ăn sống theo ý muốn riêng chứ không đại diện cho bất kỳ văn hóa ẩm thực của vùng miền nào. Nói thẳng ra là để… câu view.
Kênh Hưng Troll vừa gây phẫn nộ từ cộng đồng mạng sau video nấu cháo gà còn nguyên lông. Đây là việc làm lãng phí thực phẩm, mất vệ sinh và và quá “kinh dị” khi xuất hiện ở một nền tảng mở như YouTube, lại không có cảnh báo.
Ông Trần Minh Chiêu – giám đốc Sở Thông tin và truyền thông Bắc Giang – cho biết video này “trái thuần phong mỹ tục” và sẽ đưa ra hình thức xử lý nghiêm theo quy định về việc truyền bá những video, hình ảnh mất an toàn vệ sinh thực phẩm.
Việc ăn sống kéo theo những hậu quả khôn lường về sức khỏe. Riêng ăn cá sống làm tăng nguy cơ nhiễm sán dây cá, gây nên các triệu chứng như đau bụng, rối loạn tiêu hóa, mệt mỏi, tắc ruột, nôn ói ra nhiều thước sán dẫn tới nghẹt thở, thậm chí là còn gây trụy tim mạch.
Những cách ăn uống này còn làm xấu hình ảnh văn hóa ẩm thực vùng miền thật sự. Tiến sĩ Vũ Thế Long nói trên sóng truyền hình VTV: “Ăn sống là một trải nghiệm trong ẩm thực của người Việt, không riêng gì đồng đào dân tộc thiểu số mà người Kinh cũng có ăn sống.
Nhưng ăn sống một cách văn minh, sạch sẽ chứ không phải bắt bỏ con cua, con cá rồi cho vô miệng. Không thể ăn bừa bãi rồi nói đó là văn hóa. Tôi cho rằng những người đó không biết gì. Hành động đó là tuyên truyền cho một lối sống phản khoa học, phản vệ sinh mà chúng ta phải lên án”.
YouTuber cũng phải có đạo đức làm nghề
Ở Việt Nam, YouTube trở thành một cuộc đua về view và nhiều người bất chấp tạo nên video có nội dung phản cảm để làm người xem tò mò. Video càng nhiều view thì tiền thu về càng nhiều, thậm chí thu nhập có thể lên tới hàng trăm triệu mỗi tháng.
YouTuber trở thành một nghề hot, đặc biệt ở khu vực nông thôn nhưng lại kéo theo nhiều hệ lụy khi kiểm định nội dung, đặc biệt là trong một thời đại mà ai cũng có thể làm YouTuber.
Công thức để sở hữu một video triệu view thường nằm trong 3 chữ “s”: sex, sốc và sợ. Xu hướng sản xuất nội dung “bẩn” bám theo 3 tiêu chí này đang là mối nguy hiểm đối với người dùng mạng xã hội.
Thả 100 con dao xuống sân, thử thách 24 giờ làm động vật, ngủ trong quan tài, làm mù mắt bằng đèn bàn học… là những tiêu đề mà chúng ta không còn bất ngờ khi gặp phải bởi chúng quá nhiều.
VJ Dustin Phúc Nguyễn, YouTuber Phạm Văn Dũ… đều từng chia sẻ với PV về mối lo ngại của họ trước tình trạng câu view bất chấp của một số người làm công việc sáng tạo nội dung trên YouTube hiện nay.
Về lâu dài, nếu những hành động trên tiếp tục xảy ra sẽ kéo văn hóa xem-nghe trên không gian mạng của người Việt đi xuống và cần có sự răn đe mạnh từ pháp luật.
TIẾN VŨ/TT
