Kỳ họp thứ nhất, Quốc hội khóa XV, khai mạc ngày 20/7 sẽ bầu hoặc phê chuẩn 50 chức danh lãnh đạo của các cơ quan Nhà nước.

Trước khi Quốc hội khóa mới nhóm họp, hội nghị Trung ương 3 (khóa XIII) diễn ra trong tuần này sẽ xem xét việc tiếp tục kiện toàn nhân sự chức danh lãnh đạo của các cơ quan nhà nước nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV.

Cách đây hơn 3 tháng, vào cuối tháng 3 và đầu tháng 4, kỳ họp cuối cùng của Quốc hội khóa XIV đã kiện toàn 3 chức danh lãnh đạo chủ chốt (Chủ tịch nước, Thủ tướng và Chủ tịch Quốc hội) và 24 chức danh lãnh đạo khác trong bộ máy.

Ông Nguyễn Đức Hà, chuyên gia xây dựng Đảng, giải thích việc sắp sếp lại các chức danh ở thời điểm trên sau Đại hội XIII để đảm bảo không có khoảng trống quyền lực và kịp thời triển khai nghị quyết Đại hội. “Các vị trí mà lãnh đạo ở đó không tham gia Trung ương khóa mới hoặc có tham gia Trung ương, Bộ Chính trị, Ban bí thư khóa XIII nhưng dự kiến thay đổi công tác thì phải được kiện toàn ngay để đảm bảo yêu cầu công việc”, ông Hà nói.

Còn lần này, kỳ họp thứ nhất, Quốc hội khóa XV, bầu hoặc phê chuẩn chức danh lãnh đạo của các cơ quan Nhà nước là thực hiện theo quy định về tổ chức Quốc hội, Chính phủ và các cơ quan khác.

Theo đó, nhiệm kỳ của mỗi khóa Quốc hội là 5 năm và nhiệm kỳ của Chủ tịch nước, Chính phủ, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Tổng kiểm toán nhà nước đều theo nhiệm kỳ của Quốc hội. “Như vậy, về mặt tổ chức, khi bắt đầu một nhiệm kỳ mới thì các đại biểu Quốc hội sẽ bầu hoặc phê chuẩn chức danh lãnh đạo của các cơ quan này”, ông Hà nói.

Tổng số nhân sự sẽ được bầu hoặc phê chuẩn tại kỳ họp thứ nhất, Quốc hội khóa XV, dự kiến 50, trong đó khối Chủ tịch nước gồm 2 vị trí Chủ tịch nước và Phó chủ tịch nước.

Khối Quốc hội gồm 17 vị trí là Chủ tịch Quốc hội, 4 Phó Chủ tịch Quốc hội và Chủ tịch Hội đồng dân tộc, Chủ nhiệm các Ủy ban, Tổng thư ký Quốc hội, Trưởng ban Công tác đại biểu, Trưởng ban Dân nguyện.

Khối Chính phủ gồm 28 thành viên là Thủ tướng, 5 Phó thủ tướng và 22 Bộ trưởng, trưởng ngành.

Ngoài ra, 3 nhân sự đứng đầu các cơ quan Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao và Tổng kiểm toán Nhà nước.

Theo Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, trong 50 chức danh nêu trên, đối với các vị trí Chủ tịch nước, Thủ tướng, Chủ tịch Quốc hội và 24 vị trí lãnh đạo khác của các cơ quan nhà nước đã được Hội nghị Trung ương 2 (khóa XIII) giới thiệu hoặc cho ý kiến thông qua với số phiếu tín nhiệm cao, thì hội nghị Trung ương đang diễn ra không tiến hành bỏ phiếu giới thiệu hoặc lấy ý kiến lại (để giới thiệu ra Quốc hội).

Đối với 23 chức danh chưa lấy phiếu giới thiệu tại hội nghị Trung ương 2 (khóa XIII) và các chức danh có dự kiến thay đổi so với lần trước, Bộ Chính trị sẽ xin ý kiến Trung ương bằng phiếu trước khi chính thức giới thiệu để Quốc hội xem xét bầu hoặc phê chuẩn tại kỳ họp sắp tới.

Như vậy, nếu Trung ương đồng ý với đề nghị của Bộ Chính trị, 27 nhân sự không cần bỏ phiếu giới thiệu hoặc lấy ý kiến lại tại hội nghị lần này gồm 3 vị trí lãnh đạo chủ chốt là Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc, Thủ tướng Phạm Minh Chính, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ. Khối Chủ tịch nước còn có Phó chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân.

Khối Chính phủ có 2 Phó thủ tướng Lê Văn Thành, Lê Minh Khái; 12 bộ trưởng, trưởng ngành là các Bộ trưởng Quốc phòng; Công Thương; Nông nghiệp Phát triển Nông thôn; Văn hóa Thể thao Du lịch; Xây dựng; Tài chính; Ngoại giao; Giáo dục Đào tạo; Nội vụ; Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ; Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban dân tộc; Tổng thanh tra Chính phủ.

Khối Quốc hội có 3 Phó chủ tịch Trần Thanh Mẫn, Nguyễn Đức Hải và Nguyễn Khắc Định; 5 Ủy viên Thường vụ là Chủ nhiệm các Uỷ ban Văn hóa Giáo dục Thanh niên Thiếu niên Nhi đồng; Khoa học Công nghệ Môi trường; Đối ngoại; Tổng thư ký, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội; Trưởng ban Công tác đại biểu và Tổng kiểm toán Nhà nước.

23 chức danh lãnh đạo còn lại trong bộ máy Nhà nước sẽ được xin ý kiến Trung ương trước khi giới thiệu để Quốc hội bầu, phê chuẩn tại kỳ họp tới.

Khối Chính phủ có vị trí Phó thủ tướng (ngoài 2 vị đã kiện toàn nêu trên); 10 bộ trưởng, trưởng ngành ở các vị trí Bộ trưởng Công an; Tư pháp; Kế hoạch Đầu tư; Giao thông Vận tải; Tài nguyên Môi trường; Thông tin Truyền thông; Lao động Thương binh Xã hội; Khoa học Công nghệ; Y tế; và Thống đốc Ngân hàng Nhà nước.

Trong số các thành viên Chính phủ đang giữ các chức danh trên, riêng Phó thủ tướng thường trực Trương Hòa Bình không tham gia Trung ương khóa XIII, 12 vị còn lại đều là Ủy viên Bộ Chính trị hoặc Ủy viên Trung ương nên nhiều khả năng sẽ được giới thiệu tiếp tục công việc hiện nay; trường hợp thay đổi vị trí công tác (nếu có) thì Bộ Chính trị sẽ xin ý kiến Trung ương bằng phiếu.

Ở khối Quốc hội, các chức danh sẽ được xin ý kiến Trung ương gồm Phó chủ tịch Quốc hội (ngoài 3 vị đã kiện toàn nêu trên), Chủ tịch Hội đồng dân tộc, Chủ nhiệm một số Ủy ban… Trong đó, các nhân sự không tham gia Trung ương khóa XIII và vị trí của họ sẽ được kiện toàn là Đại tướng Đỗ Bá Tỵ, Phó chủ tịch Quốc hội; Thượng tướng Võ Trọng Việt, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng An ninh; và Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Hà Ngọc Chiến.

Nhân sự dự kiến giới thiệu kế nhiệm các vị trí nói trên (đã được bầu làm đại biểu khối chuyên trách) lần lượt là Thượng tướng Trần Quang Phương, Phó chủ nhiệm Tổng cục Chính trị; Trung tướng Trần Hồng Minh, Chủ nhiệm Tổng cục Công nghiệp quốc phòng; và ông Y Thanh Hà Niê Kđăm, Bí thư Đảng ủy khối Doanh nghiệp Trung ương.

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Ngân sách Nguyễn Đức Hải đã được bầu làm Phó chủ tịch Quốc hội, nên vị trí lãnh đạo Ủy ban cần người thay thế. Trong cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội vừa qua, Bí thư Tỉnh ủy Đồng Nai Nguyễn Phú Cường đã trúng cử đại biểu ở khối chuyên trách.

5 vị trí khác ở Quốc hội đều tham gia Trung ương khóa XIII, có thể tiếp tục đảm trách công việc. Đó là Chủ nhiệm Ủy ban về các vấn đề xã hội Nguyễn Thúy Anh; Trưởng Ban Dân nguyện Dương Thanh Bình; Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga; Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh; và Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng.

Hai vị trí người đứng đầu Tòa án nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao cũng sẽ được Quốc hội bầu vào kỳ họp tới. Lãnh đạo của Tòa án nhân dân tối cao hiện nay là ông Nguyễn Hòa Bình, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng; còn Viện trưởng Kiểm sát nhân dân tối cao là ông Lê Minh Trí, Ủy viên Trung ương.

Tùng Lâm