Lối thoát cho ngành Y?

Chỉ trong 1 tuần, cả hai bệnh viện tuyến trung ương là Bạch Mai và bệnh viện K đều xin thay đổi mô hình tự chủ. Vậy là sau 2 năm thí điểm, từ 4 bệnh viện (Bạch Mai, Việt Đức, K, Chợ Rẫy) rơi rớt còn 2 bệnh viện và cuối cùng cả Bạch Mai và bệnh viện K cũng đang hụt hơi. Với thực trạng đang diễn ra tại bệnh viện công, lối thoát nào cho ngành y?

Thực ra đây cũng là một điều có thể dự đoán, bởi mang tiếng là cơ chế tự chủ nhưng thực ra là chỉ một nửa. Theo quy định, bệnh viện sẽ phải tự trả lương cho nhân viên, tự tuyển người, lỗ phải chịu song vẫn phải phục vụ người bệnh theo các quy định về quản lí giá nên khó lấy thu bù chi.

Thẳng thắn thừa nhận y tế là một ngành dịch vụ đặc thù, ai cũng có nhu cầu và thực tế là nhu cầu rất lớn. Nhưng nguồn lực của nhà nước là hữu hạn và những quy định chặt chẽ về chi tiêu công khiến không thể trả lương quá cao cho tất cả cán bộ, công chức, viên chức, kể cả với những người xuất chúng. Điều này cũng lý giải cho việc vì sao nhân viên y tế công nghỉ việc ồ ạt mà nhà nước vẫn chưa có hướng giải quyết cụ thể.

Kinh nghiệm cho thấy, nhất là với các nước đang phát triển, chưa giàu như nước ta, không một hệ thống y tế công lập nào có thể đáp ứng được đầy đủ mọi nhu cầu về khám chữa bệnh của nhân dân. Chính vì thế, đã đến lúc phải tính đến câu chuyện thẳng thắn và sòng phẳng, coi y tế như là 1 ngành dịch vụ, không hơn không kém. Nếu bạn bỏ ít tiền thì phải chấp nhận dịch vụ không được tốt. Bạn không thể vào quán bình dân nhưng đòi hỏi các nhân viên phục vụ phải chu đáo, tận tâm, bày biện như các nhà hàng cao cấp. Và chính nguồn lực nhân sự của ngành y tế nếu cảm thấy mình đủ giỏi cần một môi trường tốt hơn thì chọn tư nhân, làm ngoài…. Dùng những món nợ ân tình áp đặt lên nhau thực tế đều khó chịu cho cả người bệnh và cả bác sĩ.

Để đáp ứng điều đó, rất cần sự hỗ trợ củng cố các bệnh viện công, chính sách ưu đãi về đất đai, nguồn vốn, thuế… nhằm khuyến khích phát triển y tế tư nhân phát triển. Khi nguồn lực được phân bố đều cả tư lẫn công thì chính trong các cơ quan nhà nước cũng sẽ có tự phân hoá sàng lọc. Cũng là để giải quyết những tâm tư của Thủ tướng về những giải pháp cho ngành y tế thời gian gần đây.

Công Luân